زمان مطالعه:۵ دقیقه
امیدواریم هرگز واریس نگیرید اما اگر چنین شد هم بدانید که خیلیها دچار این مشکل هستند در واقع بین 10 تا 30 درصد از افراد از آن رنج میبرند. این رگهای زشت و ناخوشایند هم در مورد مردان دیده میشود و هم در مورد زنان، اما در میان زنان شایعتر است.
واریس یعنی رگهای گشاد شده و از ریخت افتادهای که معمولا در پاها خودنمایی میکنند. این رگها اغلب آبی رنگ و گاهی برآمدهاند. این مشکل گذشته از اینکه از جهت بد منظر بودن مطرح است اما میتواند همراه با علائم دیگری نیز باشد. برخی از افرادی که واریس دارند دچار خارشهای مداوم در اطراف ناحیهی مورد نظر، تورم خفیف و یا احساس سنگینی و خستگی در پاها نیز میشوند.
چرا برخی معتقدند بدنسازی باعث واریس میشود؟
بدنسازها نیز دچار واریس میشوند. در واقع، بعضی از افراد باور دارند واریس در میان بدنسازها شایعتر است، مخصوصا آنهایی که وزنههای سنگین بلند میکنند. چرا ممکن است چنین باشد؟ وقتی شما وزنههای سنگین بلند میکنید، فشار داخل حفرهی شکم بالا میرود. این افزایش فشار درون شکمی، نیروی زیادی بر رگهای پاها وارد میکند که شامل دریچههای لانه کبوتری داخل سیاهرگها نیز میشود.
به مرور زمان، افزایش فشار میتواند به این دریچهها آسیب بزند. دریچههای لانه کبوتری برای این وجود دارند که خون تنها در یک جهت جریان داشته باشد. دریچههای لانه کبوتری موجود در پاها به طور طبیعی، خون را به سمت قلب برمیگردانند. اگر این دریچهها آسیب ببینند، خون به جای اینکه به سمت قلب برگردد، در پاها گیر میافتد. این تجمع خون تدریجا منجر به گشاد شدن رگها میشود و واریس به وجود میآید.
اما پیش از اینکه تصمیم بگیرید بدنسازی را کنار بگذارید تا واریس نگیرید خوب است بدانید تمرینات بدنسازی در حد تعادل احتمال واریس را افزایش نمیدهند.
واریس بیشتر در افرادی دیده میشود که وزنههای بسیار سنگین میزنند مثلا پاورلیفترها و فراموش نکنید که رگهای یک بدنساز که با وزنههای سنگین تمرین میکند، تا حدودی پاره میشود، بنابراین چیزی که دیده میشود ممکن است واریس نباشد بلکه رگها موقتا در اثر افزایش فشار داخل شکمی، متورم و چشمگیر شدهاند.
بدنسازهایی که بیشتر در معرض واریس قرار دارند آنهایی هستند که به طور مداوم با مقاومتی نزدیک به یک تکرار بیشینهشان تمرین میکنند. اگر شما به طور مدام با وزنهای به این سنگینی، اسکوات و دد لیفت انجام دهید به دریچههای لانه کبوتری موجود در پاهایتان فشار وارد میکنید زیرا فشار زیادی در داخل شکمتان ایجاد میکنید. اگر این روال همیشگیتان باشد و از نظر ژنتیکی نیز مستعد واریس باشید، به احتمال زیاد واریس خواهید گرفت.
سایر فاکتورهای ریسک ابتلا
سه فاکتوری که احتمال ابتلا به واریس را به میزان زیادی افزایش میدهد شامل سن، داشتن اضافه وزن و داشتن زمینهی ژنتیکی میشوند. بارداری نیز میتواند احتمال واریس را افزایش بدهد، زیرا وزن جنین به رگهای پا فشار وارد میکند.
رگها از کلاژن ساخته شدهاند؛ پروتئین مستحکمی که عامل قدرت و استحکام رگهاست. پروتئینی به نام الاستین نیز در ساختار رگها وجود دارد، مادهای کشسان که امکان گشاد شدن رگها را فراهم میکند. در یک رگ سالم، نسبت ایدهآلی از کلاژن به الاستین باید وجود داشته باشد که علاوه بر اینکه استحکام رگها را تامین میکند، قابلیت انعطاف نیز به آنها بدهد. افرادی که واریس دارند، عموما نسبت الاستین به کلاژن در رگشان کمتر است و این ویژگی را به ارث بردهاند. البته ژنهایتان نمیتوانند محکومتان کنند واریس بگیرید، سبک زندگی نقش بسیار مهمی در این احتمال دارد.
درمان واریس پا با ورزش – چه ورزشی؟
ورزشهای هوازی مانند پیاده روی تند یا دو میتوانند ریسک ابتلا به واریس را کاهش بدهند. چگونه؟ یکی به این دلیل که به کنترل وزن و سبُکتر بودن کمک میکنند، مخصوصا اینکه وزن شکمتان را کاهش میدهند و در نتیجه، از فشار وارد بر رگها در پاها کم میکنند. ضمنا هر بار که قدمی برمیدارید، عضله منقبض شده و خون را به سمت قلب برمیگرداند. بنابراین خون کمتری در پاها تجمع میکند. حتی بدنسازی در حد اعتدال نیز میتواند ریسک آن را کاهش بدهد. تمرینات مربوط به پایین تنه که عضلات ساق را تقویت میکنند برای پیشگیری از واریس مفیدند. قوی بودن عضلا ساق پا باعث میشد خون بهتر به سمت قلب برگردانده شده و در پا تجمع نکند.
ورزش به دلیل دیگری نیز در کاهش ابتلا به واریس موثر است: وقتی ورزش میکنید یعنی زمان کمتری روی صندلی نشستهاید. زیاد نشستن نیز ریسک فاکتور دیگری برای این مشکل است. وقتی مینشینید، طبیعتا خون در پاها گیر میافتد زیرا عضلات ساقتان را منقبض نمیکنید. همچنین ورزش با کنترل وزن بدن، از فشار اضافی وارد بر رگها در پایین تنه از جمله دریچههای لانه کبوتری میکاهد.
برای پیشگیری از واریس چه کارهای دیگری میتوانید بکنید؟
وزنتان را کنترل کنید و کمتر بنشینید. رژیم غذایی نیز عامل مهمی است؛ فیبر کافی مصرف کنید، زیرا کمبود فیبر در رژیم غذایی میتواند منجر به یبوست و افزایش فشار وارد بر رگهای پا شود. ویتامین C کافی مصرف کنید چون ویتامین مهمی برای تولید کلاژن است.
درمان واریس شدنی است؟
اگر واریس بگیرید نمیتوانید با تغییراتی در سبک زندگی، به طور کامل از آن خلاص شوید. اما درمانهایی برای این رگهای بدنما وجود دارد. بهترین راه درمانی بستگی به شدت مشکل دارد. جراحان، تکنیکی به نام اسکلوترپی را توصیه میکنند. در این شیوه، برای از بین بردن رگهای واریس، مادهای به این رگها تزریق میکنند که تدریجا باعث از بین رفتن و محو شدن رگها میشوند.
یک راهکار درمانی دیگر، لیزر اندوونوس میباشد که تکنیکی پیشرفتهتر است. در این شیوه، پزشک جراح سوراخ کوچکی ایجاد میکند، سپس لیزری را وارد رگها میکند تا با قدرت امواج نور با فرکانس بالا، رگهای واریسی را از بین میبرد. در برخی موارد، رگهای واریسی بزرگتر نیاز به عمل جراحی دارند اما این جراحی با برشهای بسیاز نازکی انجام میشود که خیلی زود ترمیم شده و نیاز به بخیه ندارد.
شاید شنیده باشید که پوشیدن جوراب واریس نیز مفید است. این جورابها با حمایتی که از رگها میکنند، علائم رگهای ریز واریس را کاهش میدهند اما رگهای واریسی فعلی را از بین نمیبرند بلکه در صورت پوشیدن مداوم این جورابها از گسترش رگهای واریسی جلوگیری میکند.
حرف آخر
واریس مشکلی شایع و با تکنیکهای بخصوصی قابل درمان است. احتمال اینکه تمرینات بدنسازی ریسک آن را افزایش بدهند بسیار کم است مگر اینکه به طور مداوم وزنههای بسیار سنگین بزنید. به طور کلی ورزش به جلوگیری از واریس کمک میکند زیرا انقباضات عضله مانع تجمع خون در پاها میشود. بنابراین با خیال راحت به تمرینات خود ادامه دهید و بدانید که افراد دیگر نیز، چه وزنه بزنند و چه نه، ممکن است واریس بگیرند.
منبع:cathe